میرزا ابراهیم حکمی زنجانی
میرزا ابراهیم فلکی حکمی زنجانی معروف به میرزا ابراهیم ریاضی در سال ۱۲۷۲ هجری قمری در یک خانواده ثروتمند در شهر زنجان به دنیا آمد. او از حکماء و از شخصیت‌های بزرگ فلسفی در زمان خود بوده و در عرفان و فقه و بخصوص ریاضیات تبحر ویژه‌ای داشته است.[۱]
تحصیلات
ابتدا میرزا ابراهیم در بازار به مدت کوتاهی مشغول به شاگردی شد. بعد به توصیه یکی از دوستان پدر او به مسجد سید زنجان رفت و در آنجا مشغول تحصیل شد و تحصیلات خود را ادامه داد. در ابتدای تحصیلات او در زنجان، شیخ حسن نامی، استاد او، به خاطر جثه لاغر و اندام کوچک او چندان رغبتی برای تدریس به او نشان نمی‌داده است، اما پس از مدت کوتاهی پی به نبوغ و استعداد فوق‌العاده او برد. میرزا ابراهیم برای ادامه تحصیلات به تهران رفت و در مسجد سپهسالار تهران حجره‌ای گرفت و در آنجا مشغول به تحصیل شد. از اساتید او میرزا محمد حسن آشتیانی، فقیه نامدار، میرزا حسین سبزواری، آقا علی، آقا محمد رضا و میرزا ابوالحسن جلوه بوده‌اند. میرزا ابراهیم در علوم عقلی و نقلی با استفاده از آن اساتید به استادی مسلم رسید و در فقه از میرزا محمد حسن آشتیانی درجه اجتهاد گرفت. او در سال ۱۳۴۰ هجری قمری تحت تأثیر آخوند ملا قربانعلی زنجانی به زنجان بازگشت.[۲] از اساتید دیگر میرزا ابراهیم حکمی در زنجان میرزا مجید حکمی را می‌توان نام برد.[۳]
شاگردان
از خصوصیات میرزا ابراهیم حکمی این بوده که او متخصص ریاضیات بوده و در ریاضیات آنقدر تبحر داشته که در اوائل تأسیس دانشگاه در ایران به او رجوع می‌کردند.[۳] سید ابوالحسن رفیعی قزوینی شاگرد او در ریاضیات بوده است.[۴] او دربارهٔ میرزا ابراهیم حکمی گفته من از اصفهان آمدم به زنجان و به مدت ۹ ماه در مدرسه جمیله خانم اقامت کردم تا از شیخ ابراهیم حکمی ریاضیات بخوانم و بعد گفته: نظیر او در ریاضیات در ایران کسی و جود ندارد. از شاگردان میرزا ابراهیم سید حسین زنجانی بوده که در زنجان منظومه تدریس می‌کرده است.[۵] میرزا ابوعبدالله زنجانی(شیخ الاسلام زنجانی)، آقا سید محمد فاطمی قمی، میرزا اسدالله بن جعفر زنجانی، آیت‌الله سید احمد زنجانی و حسین دین محمدی زنجانی نیز از شاگردان او بوده‌اند.
وفات
میرزا ابراهیم حکمی در۱۳ رمضان ۱۳۵۱ هجری قمری در سن ۷۹ سالگی در تهران در گذشت و در رواق ورودی حرم امامزاده سید ابراهیم زنجان به خاک سپرده شد.
آثار و تالیفات
- شرح زبده بر شیخ بهایی
- حاشیه بر اصول اقلیدس تا مقاله دهم
- تألیف رساله عقد انامل
- حاشیه بر شرح چغمینی قاضی زاده روی
- تعلیقات بر مفاتح الحساب مولانا غیاث الدین کاشانی
پانویس
- «ایگاه واحدهای پژوهشی مراکز استانها». iribresearch.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۰۹
- بیات، رسول. «نگاهی به زندگانی میرزا ابراهیم حکمی زنجانی» فصلنامه فرهنگ زنجان، پائیز و زمستان ۱۳۸۳.
- پرش به بالا به:۳٫۰ ۳٫۱ صائنی، محمد اسماعیل. «پله پله تا ملاقات خدا»، روزنامه مردم نو، ۱۴ تیر ۱۳۸۵.
- سایت بزرگداشت علامه رفیعی
- صائنی، محمد اسماعیل. «پله پله تا ملاقات خدا»، روزنامه مردم نو، ۱۴ تیر ۱۳۸۵.
- بیات، رسول. «نگاهی به زندکانی میرزا ابراهیم حکمی زنجانی»، فصلنامه فرهنگ زنجان، پائیز و زمستان ۱۳۸۳.
- سایت حضرت معصومه (س)
- «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حسین دین محمدی»، روزنامه قلم زنجان، ۱۴ بهمن ۱۳۸۶.
- بیات، رسول. «نگاهی به زندگانی میرزا ابراهیم حکمی زنجانی»، فصلنامه فرهنگ زنجان، پائیز و زمستان ۱۳۸۳.
منبع: ویکی پدیا
