آیت الله حاج شیخ عبد الکریم خوئینی زنجانی، فرزند علامه شیخ ابراهیم و نوه ملا اسحاق خوئینی زنجانی، از فقها و اساتید گرانقدر حوزه ها بود.
وی در سال 1285 ق در خوئین که از توابع زنجان است، دیده به جهان گشود.
پدرش از جمله شاگردان شیخ مرتضی انصاری در نجف اشرف بود و در خوئین زعامت دینی و روحی داشت و به افتخار دامادی علامه شیخ عبد الکریم روغنی قزوینی نایل شد.
شیخ عبد الکریم خوئینی در محیط علمی و سرشار از تقوا و معرفت پرورش یافت، سپس به تحصیل علوم دینی روی آورد و ابتدا در خوئین و بعدا در قزوین تحصیل کرد.
در سن 18 سالگی (1303 ق) به نجف اشرف رهسپار شد و دروس عالی فقه و اصول را از محضر آیات: آخوند ملا محمّد کاظم خراسانی، سید محمّد کاظم طباطبائی یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی استفاده نمود و خود به تدریس متون اشتغال پیدا کرد و در حدود سال 1326 ق به زادگاهش بازگشت و به امر ترویج مذهب و تدریس پرداخت و پس از مدتی به حوزه علمیه زنجان انتقال یافت و حوزه درسی مهمی تشکیل و فضلای بسیاری را پرورش داد، در آن دیار سالهای متمادی اقامت کرد و منشاء خدمات بزرگ دینی و از نامداران آن خطه بود و به حدی رسید که ریاست حوزه علمیه زنجان را بدست گرفت و به صورت صحیحی آن را هدایت نمود.
وی پس از شهریور 1320 ش مطابق سال 1360 ق و احساس تکلیف و نیاز به وطن خود «خوئین» بازگشت و مدت پنج سال به تدریس و ترویج اشتغال پیدا کرد و سرانجام در سال 1365 ق به قم مهاجرت کرد و تا آخر عمر در آنجا زیست و بنا بر درخواست طلاب به تدریس خارج پرداخت و جمعی از فضلا از محضرش کسب فیض نمودند.
آقای سید ابراهیم موسوی زنجانی در کتاب خود «تاریخ زنجان» درباره روحیه عالی و ملکات فاضله اش چنین می نویسد: «چیزی که قابل تمجید و تعریف است، باید اهل علم برای خود سرمشق بگیرند، روحیه باایمان و اوصاف معنوی آن مرحوم است. دارای عالی ترین صفت معنوی و زهد و توکل بودند. درباره زهد ایشان همین بس که به آن مقام علمی حاضر نشدند فتوایی از خود نشر شود و می کوشیدند شهرتی به خود نگیرند، حتی در زنجان قبول نمی کردند در مجالس عمومی که موجب فخر و عظمت است حاضر شوند. به قدری به این معنی اهمیت می دادند که درس خود را در منزل می فرمودند و با همه رفقای بحث و طلاب و کثرت آنها، حاضر به تظاهر نبودند.
در قم، در خیابان تهران جهت ایشان مسجدی ساختند که فعلا هم موجود است، هرچه اصرار کردند حاضر به اقامه جماعت نشد. همیشه نماز جماعت را در منزل اقامه می کردند و خیلی به زیارت جامعه علاقه داشتند، خصوصا به زیارت عاشورا مداومت داشتند، چشمی گریان و سخنی مؤثر داشتند و هیچ دیده نشد نماز شب را ترک کنند، حتی در اواخر عمر که قادر به حرکت نبودند تا دو شب قبل از وفات نشسته نماز شب را ادا می کردند، از اوضاع دنیا و سیاست روز و امور سیاسی بااطلاع بود و عقیده داشت از سکوت روحانی و عدم مداخله آنها در امور بیگانگان کمتر استفاده می کنند».
از آثار او
1- الفوائد فی اصول الفقه.
2- حاشیة علی العروة الوثقی.
3- خودآموز کفایه یا تقریرات آخوند خراسانی، در سه جلد.
4- رساله عملیه.
مرحوم خوئینی در پی کسالت کوتاه در روز دوشنبه 28/ صفر/ 1372 ق مطابق با 26/ آبان/ 1331 ش در سن 87 سالگی در قم درگذشت و بنا بر وصیت در قبرستان حاج شیخ به خاک سپرده شد.
شیخ علی آل اسحاق خوئینی
فرزندانش:
1- شیخ احمد آل اسحاق، که در کتابخانه مسجد اعظم قم، به فعالیت فرهنگی اشتغال داشت و دارای طبع شعر و نیز خط زیبا بود.
2- شیخ محمّد آل اسحاق.
3- شیخ عبد الرحیم آل اسحاق.
4- شیخ علی آل اسحاق.
5- شیخ محمود آل اسحاق.
6- شیخ اسماعیل آل اسحاق.
7- شیخ علی اصغر آل اسحاق.
8- آقا مهدی آل اسحاق.
